Çocuklarda Diş Gıcırdatma

Çocuklarda Diş Gıcırdatma Nedir?

​

Çocuklarda diş gıcırdatma fiziksel, psikolojik veya genetik nedenlerden dolayı gözlenen bir durumdur. Bruksizm, küçük çocuklarda yaygın olarak görülmekte olup çocuklar büyüdükçe söz konusu sorun giderek azalır. Akademik çalışmalara göre çocuklarda uyurken diş gıcırdatma görülme sıklığı %13 ile %49 arasında değişmektedir. 

​

Çocuklar gün içerisinde ya da gece uyku sırasında istemsizce dişlerini gıcırdatabilir ve sıkabilir. Gün içerisinde gözlenen diş gıcırdatmanın ebeveynler tarafından tespiti uyurken diş gıcırdatmaya kıyasla nispeten daha kolaydır. Uyurken diş gıcırdatma sorununun olup olmadığını anlamak için ebeveynler çocuklarını uyku sırasında gözlemleyerek diş gıcırdatma sesinin gelip gelmediğini tespit etmeye çalışabilirler. 

​

Çocuklarda diş gıcırdatma ve bilhassa ağır seyreden vakalarda tedavi edilmemesi durumunda ilerleyen yaşlarda bazı ağız ve diş sağlığı sorunlarının yaşanmasına yol açabilir. Dolayısıyla çocuklarda diş gıcırdatma davranışının gözlenmesi durumunda ebeveynlerin diş hekimine başvurmaları ve hekim görüşü almaları önerilmektedir. 

​

Çocuklarda Diş Gıcırdatma Neden Olur?

​

Çocuklarda diş gıcırdatma sorununun yaşanmasına çok sayıda faktör neden olabilmektedir. Bu nedenlere beraber göz atalım:

​

1. Dişlerin Yanlış Konumu: 

​

Dişler doğru bir şekilde hizalanmamışsa, çiğnerken veya dişlerini sıkarken çocuklar zorlanabilir ve bu da diş gıcırdatmasına yol açabilir. Ayrıca çenenin olması gerekenden önde veya arkada konumlanması dişlerin doğru bir şekilde temas etmemesine ve çocuklarda diş gıcırdatmaya yol açabilir.

​

2. Dişlerdeki Yapısal ya da Sonradan Oluşan Sorunlar:

​

Çocuklarda diş gıcırdatma neden olur sorusunun yanıtlarının başında çocukların ağız ve diş yapısındaki sorunlar gelmektedir. Örneğin süt dişlerindeki dolguların olması gerekenden yüksek olması, dişlerin normal şekilde kapanırken temas etmesini engelleyebilir. Bu da çocuklarda diş gıcırdatmasına yol açabilir. Ayrıca ağrı ve hassasiyete neden olan çürük dişler çocukların uyku sırasında dişlerini gıcırdatmasına neden olabilir. Çocuklarda diş gıcırdatmaya neden olan yapısal sorunlardan birisi de dişler normalden daha uzun veya yüksek olmasıdır. Bu durum da dişlerin normal şekilde kapanmasını engelleyebilir. 

​

3. Diş Gelişimi

​

Bebeklerde diş gıcırdatmanın en yaygın nedeni, diş gelişimidir. Dişleri ilk çıkan bebekler, diş etlerindeki kaşıntıyı hafifletmek ve dişlerini keşfetmek için dişlerini gıcırdatabilirler. Bu durum normal ve genelde de geçicidir. 

​

4. Stres, Kaygı ve Alışkanlık:

​

Stresli veya kaygılı hissetmek, çocuklarda diş gıcırdatmanın önemli bir tetikleyicisidir. Sınav kaygısı, ailede yaşanan problemler, ebeveynlerle veya kardeşlerle yaşanan tartışma stresi tetikleyebilir ve çocuklarda diş gıcırdatma veya çene sıkma davranışını başlatabilir. Bazı çocuklar diş gıcırdatmayı bir alışkanlık olarak edinirler ve bunu farkında olmadan yaparlar.

5. Genetik

​

Bazı araştırmalar, uyurken diş gıcırdatmaya yatkınlığı artıran belirli genlerin olabileceğine işaret etmiştir. Bu genler, uyku düzenini, stres tepkisini veya çene kaslarının aktivitesini etkileyebilir.

​

Çocuklarda Diş Gıcırdatma Belirtileri Nelerdir?

​

Çocuklarda diş gıcırdatma sorunu farklı belirtiler gösterebilmektedir. Örneğin uykuda gözlenen Bruksizm vakalarında çocukların dişlerinden gelen gıcırtı sesleri en yaygın belirtilerden birisidir. Çocuğunuz uyurken dişlerini gıcırdatıyorsa, bu alışkanlık bir süredir devam ediyorsa ve aşağıdaki belirtilerin bir ya da birkaçını görüyorsanız bir diş hekimine danışmanız tavsiye edilmektedir. 

​

Çocuklarda diş gıcırdatma belirtileri:

​

• Dişlerde aşınma ve yıpranma: Diş yüzeyinde düzleşme, kırılma, çatlama veya gevşeme, 

• Diş hassasiyeti: Sıcak ve soğuk yiyecek ve içeceklere karşı dişlerde aşırı hassasiyet,

• Çene kaslarında ağrı: Çiğneme veya konuşma sırasında çenede ağrı hissedilmesi, çeneyi açmakta veya kapatmakta zorlanma,

• Çene, boyun ve yüzde ağrı: Yüz kaslarında gerginlik, çene ve boyunda ağrı, 

• Baş ağrısı: Özellikle sabahları uyanınca gözlenen baş ağrısı

​

Çocuklarda Diş Gıcırdatma Tedavisi Nasıl Yapılır?

​

1. Gece Plağı (Mouthguard)

 

Diş gıcırdatma nedeniyle çocuğunuzun yüzünde, çenesinde ve dişlerinde ağrı oluşabilir. Diş hekimi muayenesi sırasında bu ve benzeri belirtilerin teşhis edilmesi durumunda hekiminiz çocuğunuzun uyurken kullanabileceği gece plağı kullanmasını önerebilir. Halk arasında diş gıcırdatma aparatı olarak da bilinen gece plakı, sporcuların dişlerini korumak için taktığı ağızlıkla benzerlik gösterir ve dişlerin birbirine temas etmesini engelleyerek diş gıcırdatması ve sıkma nedeniyle oluşan hasarı önler.

​

2. Dolguların Yenilenmesi

​

Eğer diş gıcırdatmasının nedeninin diş dolguları olduğu düşünülüyorsa, diş hekiminiz çocuğunuzun dişlerindeki dolguları kontrol edebilir ve gerekirse düzeltmeler yapabilir.

​

• Yüksek dolgular kısaltılabilir.

• Kırık veya hasarlı dolgular yenilenebilir.

• Yanlış konumlanmış dolgular düzeltilebilir.

​

3. Psikolojik Destek

​

Stres ve kaygı, diş gıcırdatmasının en yaygın tetikleyicileri arasında gösterilmektedir. Çocuğunuzun stres ve kaygı seviyesini yönetmesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

​

• Çocuğunuzu strese sokan şeyin ne olduğunu öğrenin ve bu stresi azaltmak için birlikte çalışın.

• Stres ve kaygı ile başa çıkmakta zorlanıyorsanız bir psikolog veya terapistten yardım alabilirsiniz.

• Sağlıklı beslenmek, strese karşı direnci artırabilir.